Friesland heeft in Stiens een keepersschool die wordt geleid door een Italiaan. Riccardo Boscolo, van origine Venetiaan, is zondags op de velden van SC Stiens de drijvende kracht achter Keepersschool Boscolo. De Zoff-idolaat is in 1990 van Chioggia naar Hardegarijp verhuisd. Daar heeft de voormalige belofte van Calcio Padova na tien doelloze jaren de keepershandschoenen weer opgepakt. Nadat in 1980, op zeventienjarige leeftijd, familieomstandigheden zijn voetbalopleiding in Italië abrupt hadden onderbroken. De 1 meter 91 lange ‘ex-Padova ‘portiere’ met z’n befaamde boksersneus burgert als doelverdediger van VV Hardegarijp en VC Trynwalden snel in, omgeven door een totaal nieuwe, waterrijke omgeving: De Friese Meren. Als ver weg van het San Marcoplein een kapotte knie opnieuw roet in de handschoenen gooit, gaat de geboren goalie met een mix aan Italiaanse compassie en Friese nuchterheid verder als keeperstrainer. Vanaf 2015 groeit Riccardo uit tot de Pater familias van Keepersschool Boscolo. De opleiding die als een ‘Cudicini’, een spin in het Noord-Friese keepersweb, meer doet dan alleen jeugdkeepers trainen bij SC Stiens.
Ja is ja en nee is nee
“Ik ben een Zuid-Europeaan, dus ik heb, zoals ze dat hier zeggen, warm bloed. Dat betekent dat ik sfeergevoelig ben en veel geef om familie, vrienden, de mensen waarmee ik leef en werk. Dat ik gepassioneerd ben in wat ik doe. Maar ik kan ook keihard zijn. Ik probeer altijd overal alles eruit te halen wat er in zit. Die drive, die passie, verwacht ik ook van de keepers waarmee ik train. Als die er niet honderd procent voor gaan, zal ik ze de helpende hand toesteken. Tegelijk vertel ik dat ze die hand moeten grijpen, omdat ik op halve kracht liever niet met ze werk.” Het is heldere, Hollandse taal van een Italiaan. Woorden die je eerder van een Fries verwacht. Maar na achttien jaar Hardegarijp, gemeente Tietjerksteradeel, als plaatsvervanger van geboorteplaats Chioggia, gemeente Venetië, is Riccardo Boscolo een rasechte Venetiaanse-Fries geworden. Met dank aan Bea Boukje Venema die in 1983, op het romantische strand van Chioggia, Riccardo’s hart heeft gestolen. “Bij Friezen weet je waar je aan toe bent. Ja is ja en nee is nee. Dat vindt ik fijn.” Met die duidelijkheid leidt de mannetjesputter die Dino Zoff vele malen meer bewondert dan Gianluigi Buffon zijn keepersschool als een Pater familias.
“Een moderne keeper is eigenlijk een voetballer met handschoenen aan”
Il Monumento
Doorzetten bij tegenslag kan de serviceman en chauffeur van Initial Hokatex zijn pupillen perfect bijbrengen. Van jongs af aan is er voor hem geen vuiltje aan de lucht, vrijuit voetballend met vrienden op zacht zand aan de rand van een azuurblauwe Adriatische Zee. De Juventus-fan weet op het strand snel waar z’n kwaliteiten liggen: ‘Ik ben een geboren keeper, want ik kon niet voetballen. Al vroeg was ik heel lang en stond ik hoog op m’n benen. Daardoor was ik als voetballer onhandig, maar als keeper had ik amper last van mijn slungelige lijf. Keepen vond ik mooi en snel reageren ging me goed af. En waar kan je beter leren duiken dan op het strand van Chioggia? Daar deed ik de duiken van Dino Zoff na. Dat waren er niet zoveel. Zoff hoefde nooit vaak te duiken, omdat hij meestal op de juiste plek stond. Wat ik van ‘Il Monumento’ heb geleerd, probeer ik mijn keepers mee te geven. Want keepers moeten meer bewegen dan voetballers. Ze moeten constant positie kiezen. Met de bal mee bewegen. Dat keepers kunnen duiken en zweven is normaal, maar het gaat erom op het juiste moment op de juiste positie te staan in de goed uitgangshouding.”
“Een keeper moet in eerste instantie dapper zijn”
Boksersneus
Bij de plaatselijke amateurclub, AC Chioggia Sottomarina, valt de enige keeper van de Boscolo-familie op door z’n manier van uitkomen. Onverschrokken verkleind ‘De Lange’ z’n doel. Met als grondgedachte: “Een keeper moet in eerste instantie dapper zijn. Daarna komt de timing pas.” Met een kromme boksersneus en schouders die uit de kom vliegen tot gevolg. Blessures veranderen niets aan z’n stijl. Moeder Luigina houdt haar hart herhaaldelijk vast. Hoge voorzetten zijn vanwege z’n lengte een makkelijke prooi en meevoetballen hoeft gelukkig begin jaren zeventig nog niet. Dat het keepen ingrijpend is veranderd, beseft de oudste zoon van Luigina Boscolo: “Een moderne keeper is eigenlijk een voetballer met handschoenen aan. Ik heb bij Frans Hoek Keepercoach II gevolgd en de wijze waarop hij meevoetballen en het stoppen van schoten met je benen oefent, komt terug in mijn oefenstof.” In 1978 wordt de veertienjarige leerling van de Scuolo Media Giovanni Pascola, vergelijkbaar met een VMBO-school, gescout door Calcio Padova. Tot 1980 gaat het crescendo in de Italiaanse jeugdopleiding, totdat vader Mario ziek wordt.
Groentes verbouwen
Er volgt negen jaar voordat Alessandro Del Piero naar Calcio Padova komt een enerverende periode voor Riccardo. Ongelukkigerwijs niet tussen de felbegeerde palen: “Om te zorgen dat ons gezin kon rondkomen, moest ik gaan helpen op het land. Mijn vader verbouwde in die tijd groentes. Hij kon mijn opleiding niet bekostigen, want we moesten de eindjes aan elkaar knopen. Dat was een enorme tegenvaller, want Padova wilde verder met mij, omdat ze vanwege mijn lef in het doel wel wat in mij zagen. Toen mijn vader vrij snel nadat ik hem was gaan helpen overleed, moest ik nog harder op het land aanpoten. De zware, hete zomers en koude, natte winters om financieel voor mijn moeder, zus en jongere broer het hoofd boven water te houden hebben mij mentaal gevormd. Opgeven staat sindsdien niet meer in mijn woordenboek.” Na een acclimatiseringsperiode tussen de gewassen, weet de ex-Padovaan als jonge twintiger vanaf 1985 ook tijd vrij te maken om zich in zijn directe omgeving met keepen bezig te blijven: “Ik heb in die periode als jong ventje veel ervaring opgedaan als keeperstrainer. Daarom ben ik nu nog steeds aangesloten bij de Italiaanse bond van keeperstrainers.”
In de ban van de bal
Tien jaar later laat Riccardo in Friesland zien dat zelf keepen hem nooit heeft losgelaten. De kersverse inwoner van ons koude kikkerland, door eega Bea Boukje in 1990 ingepakt en meegenomen naar Hardegarijp, beleeft op zesentwintigjarige leeftijd z’n comeback als doelverdediger. In de Derde Klasse bij VV Hardegarijp. Na VV Hardegarijp (1990-1992) en het Oenkerkse VC Trynwalden (1992-1994) eisen het meedogenloze uitkomen en de intensieve landarbeid van weleer bij ‘De Cudicini van De Koude Grond’ eendrachtig z’n tol: “Vanwege meniscus- en kraakbeenproblemen kon ik niet meer normaal lopen, laat staan fatsoenlijk keepen. Toen heb ik voor de tweede keer de handschoenen aan de wilgen gehangen. Met als groot verschil dat het nu mijn eigen keuze was.” In de ban van de bal wordt Riccardo vervolgens toch weer als een ‘Lord van de Lijn’ het keepersverhaal ingezogen. Ditmaal als keeperstrainer bij VV Hardegarijp (2002-2008) en VV Trynwalden (2009-2013). Vanaf 2013 zegt de vlot Nederlands pratende emigrant ‘Cao’ tegen de keepers van Sportclub Stiens. Gelijktijdig assisteert de bijdehante Oblak-bewonderaar in Leeuwarden bij de Keepersacademy van Sierd van der Berg om de Hollandse kneepjes van het keeperstrainersvak te leren.
“Een keepersschool mag nooit een fabriek worden”
Dat het tot een eigen keepersschool komt is ‘logico’. Keepen voelt als zwemmen; je verleert het nooit. De voorzet van SC Stiens, om op ‘it Gryn’ een keepersschool te beginnen is een bella possibilita, een moai mooglikheid, om een eigen keeperskoers te varen tussen de Friese wateren. “Ik wilde een keepersschool met een speciale benadering van de kinderen en ouders. Om in een familiaire sfeer veel lol te halen uit het beter worden. Ik hoef er niet van te leven, dus kan ik idealistisch te werk gaan. Een keepersschool mag nooit een fabriek worden met een autoritaire hiërarchie. Na elke voorjaars- of najaarscursus bel ik ouders en kinderen op om met elkaar vorderingen te bespreken. We zijn samen onderweg. Delen lief en leed bij verjaardagen en tegenslagen. Bij ons sta ik tussen de trainers en de keepers en mijn trainers tussen de kinderen. Op zondagochtenden instrueer ik eerst mijn trainersteam, waarna ik tijdens de trainingen mijn handen vrij heb om te observeren, te helpen en keepers individueel een extra zetje te geven. Als een keeper geen geld heeft voor handschoenen, zorgen wij voor een oplossing. We hebben keepers van acht tot achttien jaar die we indelen naar niveau en leeftijd in groepen van maximaal vijf keepers. De aandacht voor het individu staat hand in hand met het plezier halen uit het keepen voorop.”
“We leveren kwaliteit en daarmee is mijn doelstelling uitgekomen”
Op zondag 6 september 2015 start Riccardo zijn Keepersschool Boscolo bij SC Stiens met zes keepers. Inmiddels komen er halverwege Leeuwarden en de Waddeneilanden zo’n dertig jeugdkeepers in het weekend van 9.30 tot 11.00 uur naar de trainingen en heeft de keepersschool zes trainers. Dat lijkt erg klein, maar daartegenover staat dat keepersschool Boscolo uitgegroeid is tot een spin het keepersweb van Noord-Friesland. Een vangnet voor veel clubs die hun keepers geen adequate trainingen kunnen bieden. “Zelf heb ik de jeugd- en seniorenkeepers van SC Stiens onder m’n hoede. Daarnaast verzorgen trainers van onze keepersschool trainingen bij GAVC, VV Sint Annaparochie, Sportclub Kootstertille, FC Birdaad en de Leeuwarder Zwaluwen. We verzorgen bij die clubs ook clinics en keepersdagen. In Sint Annaparochie en Birdaad ben ik tevens keeperscoördinator. Door de samenwerking met Elise van der Linde bij GAVC in Grou kunnen wij gebruik maken van de oefeningen van Keeptotal. Ik vaar echter niet blind op die leerlijn vanuit de visie van maarten Arts en Arno van Zwam, want ik wil mijn eigen accenten zetten. Vandaar dat ik het grootste deel van onze trainingsvormen zelf bedenk, uitteken en uitleg aan mijn trainers. Ik heb een Pro Goal-certificaat en het diploma Keepercoach II, maar wil nooit klakkeloos oefeningen overnemen. Ik wil mijn ziel en zaligheid stoppen in de manier waarop wij met een eigen inzicht eigentijds keepers trainen. Dat is een consequentie van het Italiaanse bloed dat door mijn aderen stroomt. Het vijfmetergebied beheersen en in de zestien lef tonen is een belangrijke pijler bij wat wij willen aanleren.”
Expres zo
Dat warme, Zuid-Europese bloed zorgt ervoor dat de Ajax-aanhanger als een vaderfiguur van een keepersschool een keepersfamilie weet te maken. Zondagochtend om 9.00 uur, als alle Stiensenaren nog op één oor liggen, plukt de Noord-Italiaan een koffiezetapparaat uit z’n kofferbak. Om die expres zo steevast in de kleedkamer van SC Stiens te installeren. Naast de koffiemachine komen geen Buranelli’s maar Hollandse kaakjes te liggen. “Gastvrijheid vind ik belangrijk. Er is koffie voor de ouders en koekjes voor iedereen. Ik ga geen vijftig cent voor een bak koffie vragen.” Op is op is daarbij de regel. Dat geldt ook voor het aantal plaatsen bij de keepersschool, want met zes trainers is dertig keepers het maximum. Riccardo tornt, ook al kan hij meer verdienen met meer keepers, niet aan de doelstelling van groepen van maximaal vijf keepers. De man die Jasper Cillessens duelkracht en reflexen als voorbeeldig beschouwt, is een tevreden Italiaan in Noord-Nederland. “Ik ben blij met wat ik nu heb. Keepersschool Boscolo is als een geintje begonnen. We leveren kwaliteit en daarmee is mijn doelstelling uitgekomen. In de toekomst hoop ik met nog meer clubs in de regio een samenwerkingsverband te kunnen opbouwen.” De vader van Sergio (25), Julio (21) en Emiliano (18) is bijna elke dag met zijn keeperspassie druk in de weer. “Mijn vrouw geeft mij de ruimte. Daar ben ik blij mee. Met kerstmis en oudjaar ga ik haar als dank centraal zetten.”